We krijgen regelmatig de vraag naar de betekenis van de woorden ‘Power of Presence’. Deze vraag komt niet van oud deelnemers aan onze programma’s. Zij hebben deze betekenis in de praktijk ervaren en weten wat de diepere lagen en betekenissen zijn van de Power of Presence.
Kracht van aandacht
De letterlijke vertaling gaat over de kracht van aandacht. Alleen met de kracht van aandacht, ben ik in staat om in het hier en nu te zijn bij wat er gebeurt en alles wat er is. Zowel in mijzelf als in relatie met anderen en met de wereld om me heen. Alleen met de kracht van aandacht kan ik me ook volledig bewust zijn van wat er in mijn lichaam gebeurt: in mijn gedachten, gevoelens, emoties en sensaties. Deze gevoelens en sensaties vinden plaats in het hier en nu en hebben informatie in zich; er zit intelligentie in. Vaak zitten we zo met onze aandacht in ons hoofd, dat we niet of nauwelijks in contact zijn met alles wat zich in het hier en nu afspeelt in ons lichaam. Terwijl dat ons centrum is van voelen en emoties. Waar spanning en ontspanning elkaar voortdurend afwisselen.
Het lichaam volgt de gedachten en reageert op de gedachten, overtuigingen, standpunten uit ons hoofd. Als ik vanuit aandacht bij de sensaties en signalen kan blijven die mijn lichaam geeft, kan ik deze ook benutten in mijn communicatie en samenwerking met anderen. Dit is de basis van emotionele intelligentie, de kernvaardigheid voor wendbaar leiderschap.
De energie waarmee je verschijnt
Bij leiderschap gaat het veel meer over wie je bent dan wat je doet. Het gaat dan ook veel meer om de energie waarmee je verschijnt. De energie die je uitstraalt als jij er bent. Alle gedachten, emoties, gevoelens zijn energie in beweging en geven dus ook input voor de uitstraling waarmee jij verschijnt. Je kunt ook bewust kiezen met welke energie je wilt verschijnen.
In het Engels wordt dit zo treffend geformuleerd met “How do you show up?” Deze energie bepaalt uiteindelijk de impact die je maakt vanuit je aanwezigheid. Leiderschap gaat dan ook vooral over doen vanuit zijn. Doen vanuit zijn in een losse, ontspannen en neutrale grondhouding komt heel anders over op anderen dan gespannen, gehaast zijn en vast zitten aan allerlei overtuigingen of standpunten. Bewust zijn van de staat waarin je verschijnt, is dus heel wezenlijk in effectief leiderschap. Dat vraagt om in contact te zijn met het hier en nu.
Ontwikkeling van hoofd, hart en buik
Als we ons ontwikkelen vanuit ons hoofd, dan tappen we vooral uit cognitieve kennis en theorieën. We downloaden ervaringen uit het verleden dat we kennen. Het hoofd gaat over het denken, het cognitieve, rationale en over onze overtuigingen. De intelligentie van ons hoofd staat voor ons lineaire denken: oorzaak en gevolg. Het hoofd kan plannen, onthouden en vergelijken en heeft zijn oriëntatie op verleden of toekomst.
Ons energetische hart staat voor ons innerlijke en tijdloze weten. Het hart is gericht op innerlijke waarden. In ons hart brengen we alles samen. Ons hart is als het ware als de liefhebbende ouder die waarneemt vanuit een groter plaatje en met meer wijsheid dan de kinderen (hoofd en buik) dat kunnen. In de hartintelligentie wordt het grotere potentieel helder.
In je buikintelligentie bevinden zich gevoelens en emoties. Deze zijn altijd van jou en in het hier en nu aanwezig. Onze buikintelligentie geeft ons in het hier en nu een gevoel over een vraag, gebeurtenis of situatie. Hoe voel ik me hierbij, wat is het niveau van opwinding of angst? De buik geeft alleen het zuivere gevoel.
Het hoofd denkt in problemen en oplossingen. Het hart en de buik zijn in staat contact te maken met het potentieel en de wereld van de mogelijkheden. Om contact te maken met je potentieel, is de kracht van aandacht in het hier en nu onmisbaar. Je lichaam – met je onderbuikgevoel, intuïtie, gevoel, emotie en de kwaliteiten van je hart – is veel beter in staat om contact te maken met je potentieel dan je hoofd dat kan. Je hebt de Power of Presence dan ook nodig om je potentieel te verkennen. Daarmee voel je aan wat de eerste stappen zijn die je kunt zetten om dit potentieel daadwerkelijk te laten zien in de praktijk.
Power of Presence onmisbaar in wendbaar leiderschap
Alle dimensies en kwaliteiten van Power of presence zijn onmisbaar in wendbaar leiderschap. De wereld is complex en per definitie onzeker. We kunnen deze wereld dus niet langer analyseren, plannen en voorspellen. We blijven dat wel, verkrampt, doen omdat we niet goed weten hoe anders met deze onzekerheid en complexiteit om te gaan. Bovendien, al onze (financiële) plancyclussen zijn gebaseerd op plannen, voorspellen, beheersen. Veel is ook af te leiden uit de taal die we gebruiken. Zo gebruiken we veel het woord ‘plan’, ‘planning’, ‘plancyclus’. Dat is een doel met gewenste resultaten in de toekomst. Met een plattegrond, een routekaart om van A naar B te komen ervan uitgaande dat deze weg van te voren te bepalen is.
We praten in organisaties ook steeds vaker over een (waarden)kompas wat iedereen helpt koers te houden terwijl we onderweg zijn in onbekend en onzeker gebied. Waarden die vaak raken op hartsniveau en die vertaald mogen worden naar gedrag en vaardigheden om met elkaar de missie, koers van de organisatie te realiseren. In de metafoor van een zeilboot op stormachtig water heb ik vooral wat aan een kompas dat helpt koers houden. Het vraagt van de zeiler om in het hier en nu te zijn en steeds aan te voelen wat er wil gebeuren binnen onverwachtse en onstuimige weersomstandigheden.
Waardenkompas en plancyclus op gespannen voet
Het waardenkompas en de plancyclus staan regelmatig op gespannen voet met elkaar. Want hoe onstuimig de weersomstandigheden in de markt ook zijn, de aandeelhouder (vaak ver weg van de echte markt) wil voorspelbare resultaten die vaak 5 jaar van te voren zijn gepland en (lineair) worden voorspeld. Het waardenkompas vraagt om inlevingsvermogen en onzekerheidsvaardigheid terwijl de plannen uitgaan van vooraf vastgestelde resultaten.
Wendbaar leiderschap vraagt van iedereen op alle niveaus een beweging van plan & control naar sense & feel. Dit vraagt om in contact te zijn met de echte markt en het eigen gevoel. Dan kan je ook daadwerkelijk aanvoelen wat er wil gebeuren in de markt. En heb je de bereidheid de plannen hierop aan te passen en liever nog: de plancyclus hierop aan te passen. Het besturen van een complexe wereld vraagt mijn inziens om nieuwe vaardigheden van een Raad van Bestuur, waarbij het toelaten van onzekerheid en onvoorspelbaarheid van de marktontwikkelingen geïntegreerd wordt in hun (financiële) plancycli. Om welke systeemdoorbraken vraagt dit in de besturing van organisaties?
Uiteindelijk gaat het bij wendbaar leiderschap om presence waarin er congruentie is tussen hoofd, hart en lichaam, zodat we een bewuste speler zijn in de wereld van continue groei en verandering.
Trage vragen:
- Wat heeft jouw voorkeur in jouw leiderschapsstijl: plan & control of sense & feel? Of een combinatie van beiden en wat vraagt dit dan van jouw leiderschapsstijl?
- Welke shift in leiderschapsparadigma vraagt wendbaar leiderschap van iedereen en specifiek van aandeelhouders, directies en Raden van Bestuur?
Meer weten over het leiderschapsprogramma Power of Presence? Het programma vindt je op deze pagina. En als je eerst wat meer achtergrond wilt, download dan het gratis e-book Power of Presence. Je ontvangt dan ook zes keer per jaar onze uitgebreide en informatieve nieuwsbrief met blogs, tips en oefeningen waarmee je de kracht van aandacht zelf ervaart.
Foto © Helene Kock
