Leren. Voor veel organisaties is het een onderwerp dat losstaat van het dagelijkse werk. Het vindt plaats in aparte trainingen, tijdens jaarlijkse opleidingsprogramma’s of tijdens team- of heidagen. Wat wordt er mogelijk als je leren regelmatig op de agenda zet? Wat als leren zó vanzelfsprekend is dat het verweven wordt in het dagelijkse werk, teamoverleggen en elke interactie tussen collega’s? Het is tijd om leren te integreren in de manier waarop we werken, zodat het een kernwaarde is van de organisatie.
Leren als losstaand fenomeen: de valkuil
Veel organisaties benaderen leren als een apart proces. Medewerkers worden naar een training gestuurd, volgen een e-learningmodule of nemen deel aan een workshop en managers volgen in company leiderschapsprogramma’s. Hoewel deze activiteiten waardevol kunnen zijn, hebben ze vaak beperkte impact als ze los staan van het dagelijkse werk. Kennis en inzichten die tijdens trainingen worden opgedaan, blijven liggen omdat er geen duidelijke transfer is naar de dagelijkse praktijk. Het gevolg? Medewerkers blijven werken volgens bestaande patronen en het potentieel van leren blijft onbenut.
Deze aanpak schept een beeld dat leren iets is dat je buiten het werk om doet. Dit kan leiden tot een cultuur waarin ontwikkeling geen prioriteit heeft. Leren wordt gezien als een luxe in plaats van een noodzakelijke motor voor continu verbetering, innovatie en groei. Dit wordt ook wel gefragmenteerd leren genoemd.
Het alternatief: leren integreren in het werk
Stel je voor dat leren geen aparte activiteit is, maar een vanzelfsprekend onderdeel van het werk. Dat het verweven is in teamoverleggen, dagelijkse routines en strategische besprekingen. Hierdoor wordt leren niet alleen toegankelijker, maar ook effectiever, omdat het direct gekoppeld is aan actuele uitdagingen en kansen binnen de organisatie.
Hier zijn drie concrete manieren waarop leren kan worden ingebed in het werk:
- Leren in werkoverleg Gebruik werkoverleggen niet alleen om operationele zaken te bespreken, maar ook om te reflecteren op wat goed ging en wat beter kan. Stel vragen zoals: Wat hebben we geleerd van deze aanpak? Welke successen kunnen we herhalen? Waar zien we ruimte voor verbetering? Deze momenten van reflectie zorgen ervoor dat leren direct verbonden is aan de praktijk. Introduceer een check out waarin je terugblikt op de kwaliteit van het overleg en teamdynamiek.
- Leren in dagelijks werk Stimuleer medewerkers om van elkaar te leren door informele gesprekken en samenwerkingsmomenten. Dit kan variëren van het organiseren van peer reviews tot het stimuleren van ‘learning on the job’ via feedback en experimenteren. Door leren in te bedden in dagelijkse routines, worden medewerkers continu uitgedaagd om nieuwe vaardigheden en inzichten te ontwikkelen.
- Leren op teamniveau Creëer een cultuur waarin teams samen reflecteren en leren. Dit kan bijvoorbeeld door te werken met retrospectieven, zoals gebruikelijk is in agile teams. Bespreek regelmatig wat goed werkt, wat minder goed werkt en hoe het team effectiever kan samenwerken. Hierdoor wordt leren een collectieve verantwoordelijkheid.
De voordelen van leren en teamleren als kernwaarde
Het integreren van leren in het werk heeft niet alleen voordelen voor individuele medewerkers, maar ook voor de organisatie als geheel. Hier zijn drie belangrijke voordelen:
- Continu verbeteren Organisaties die leren integreren in hun werkprocessen zijn beter in staat om zich aan te passen aan veranderingen. Medewerkers leren sneller van fouten en benutten kansen voor verbetering, wat leidt tot een organisatie die voortdurend evolueert.
- Meer betrokkenheid en eigenaarschap Wanneer leren een kernwaarde is, voelen medewerkers zich meer betrokken bij hun werk en de organisatie. Ze nemen eigenaarschap over hun eigen ontwikkeling en die van het team, omdat ze zien dat hun inspanningen leiden tot tastbare resultaten.
- Innovatie en groei Leren in de dagelijkse praktijk stimuleert een innovatieve mindset. Medewerkers durven te experimenteren, nieuwe dingen uit te proberen en met creatieve oplossingen te komen. Daar waar teamleren vanzelfsprekend wordt, kunnen teams snel schakelen door uit te zoomen op problemen of nieuwe uitdagingen. Dit is essentieel voor organisaties die willen groeien in een snel veranderende wereld.
Praktische stappen om leren te integreren
Het integreren van leren in de dagelijkse manier van werken vraagt een bewuste inspanning van leiders, teams en medewerkers. Hier zijn enkele stappen om hiermee aan de slag te gaan:
- Kijk systemisch naar leren In plaats van leren gefragmenteerd te organiseren, mag het doordringen in de manier van werken. Hiermee ontstaat een visie en aanpak voor een expliciete way of learning.
- Creëer een veilige leeromgeving Leren vraagt om veiligheid. Medewerkers moeten fouten durven maken en vragen kunnen stellen zonder bang te zijn voor negatieve consequenties. Leiders spelen hierin een cruciale rol door een cultuur van vertrouwen en openheid te bevorderen.
- Stimuleer reflectie Plan regelmatig momenten van reflectie in, zowel individueel als in teams. Dit kan tijdens wekelijkse teamoverleggen, maandelijkse evaluaties of ad-hoc reflectiemomenten na belangrijke projecten.
- Maak leren zichtbaar Erken en beloon leerinspanningen. Deel succesverhalen en inzichten die voortkomen uit leren, zodat medewerkers zien hoe waardevol het is. Dit motiveert anderen om ook te blijven leren.
De rol van leiderschap
Als leiderschapstrainer en teamcoach zie ik keer op keer hoe belangrijk de rol van leiders is in het bevorderen van een leerklimaat. Leiders zetten de toon door zelf het goede voorbeeld te geven. Het vraagt een expliciete visie op hoe ze kijken naar leren op het niveau van mensen, teams en organisatie. Zij zijn de architect en ontwerper van een leerstructuur en leerritme en stimuleren hiermee een vitaal en veilig leerklimaat.
Conclusie: maak leren een kernwaarde
Leren moet niet langer iets zijn dat buiten het werk staat. Door leren te integreren in de dagelijkse manier van werken, wordt het een natuurlijke en onmisbare kracht binnen de organisatie. Het bevordert betrokkenheid, innovatie en groei, en maakt van leren een kernwaarde die de organisatie helpt om flexibel en toekomstbestendig te blijven.
Het is tijd om afscheid te nemen van het idee dat leren alleen plaatsvindt in een trainingsruimte. Laat leren met een duidelijke ritme en regelmaat onderdeel worden van werkoverleg en (project)teams. Maak leren vanzelfsprekend en zie hoe het je het wendbaar en adaptief niveau van een organisatie hiermee versterkt.
