Dit is het 2e deel (van 5) als introductie op Power of Presence – leiderschap vanuit nu. Deel 2 gaat over het holistische mensbeeld als grondhouding en bewustzijnsstaat bij Power of Presence.
Op een hoger complex niveau van omstandigheden zijn nieuwe, andere vaardigheden vereist. Dat komt omdat we nu grotere en complexere processen begeleiden. We werken meer samen in projecten met een minder voorspelbare uitkomst en er is meer co-creatie en inbreng van collega’s nodig. Om over deze vaardigheden te kunnen beschikken, zijn hogere niveaus van bewustzijn nodig. Dit wordt samengebracht in Power of Presence.
Evolutionaire ontwikkeling
Om ons aan te kunnen passen aan complexe omstandigheden, is een ontwikkeling van ons bewustzijn en vermogens nodig. Deze ontwikkeling wordt ook wel een evolutionaire ontwikkeling genoemd: het ontwikkelen van een hogere staat van bewustzijn die de onderliggende staten van bewustzijn en vermogens overstijgt en omvat. Het gaat hierbij over en-en en niet over iets totaal anders. Elk niveau van menselijk bewustzijn kent zijn eigen ‘bril’ op de werkelijkheid; een eigen filter waarmee het de werkelijkheid waarneemt. Dit filter zorgt voor de perceptie van de werkelijkheid en creëert het gedragsrepertoire om hiermee om te gaan.
Wat verstaan we onder holistisch mensbeeld?
Holistisch mensbeeld gaat over een paradigma waarmee we naar de wereld kijken. Een paradigma is een onbewust geheel aan aannames, overtuigingen en waarden, de dingen die we als vanzelfsprekend beschouwen. Datgene wat onze verwachtingen bepaalt, de vragen die we stellen inkadert en onze benadering van wat we doen structureert. De ‘bril’ waarmee we naar de werkelijkheid kijken is zo diep ingesleten dat ze bepalen wat we zien. We hebben levenslang het vermogen om onze paradigma te veranderen of verschuiven, wat we dan ook wel een paradigmashift noemen.
Heelheid
Het holistisch mensbeeld gaat ervan uit dat alles met alles samenhangt en vanuit dezelfde energie, hetzelfde kwantumveld is samengesteld. Het woord holisme komt van het Griekse ‘holon’, wat ‘het geheel’ betekent. Holisme gaat uit van integraal denken en heelheid en gaat ervan uit dat ieder mens zijn eigen intentie heeft in het leven. De zoektocht naar zingeving is de primaire motivatie in ieders leven. Die zoektocht bepaalt onze menselijkheid, die ons uniek maakt als levend wezen. Mensen met een holistische visie streven naar balans en harmonie tussen de mensheid en het ecosysteem en gaan uit van het adagium ‘wat we zaaien, zullen we oogsten’. Holisme kan pas ontstaan wanneer de onderliggende delen gezond functioneren. De ‘bril’ vertaalt zich naar onderliggende overtuigingen en gedrag en deze kijk heeft ook consequenties voor de vertaling naar beleid, processen, instrumenten en procedures.
Het geheel is groter dan de som der delen. De wereld bestaat niet uit afzonderlijke, geïsoleerde bestanddelen, maar uit gecompliceerde, met elkaar verweven systemen. Een verandering in één van die onderdelen heeft gevolgen voor het geheel. Alles is immers met elkaar verbonden.
De paradigma’s van Newton en kwantum fysica
Het holistische mensbeeld is onderdeel van de kwantum fysica, een 21e eeuwse wetenschap. Het huidige paradigma heeft veel te danken aan het denken, de aannames en de waarden van de Newtoniaanse fysica die vanaf de 17e eeuw de weg heeft vrijgemaakt voor de eerste industriële revolutie. Het wetenschappelijke denken van de fysicus en wiskundige Isaac Newton is doorgedrongen tot in de kleinste hoekjes van de menselijke geest en in alle creaties en producten van de geest. Dit denken heeft de psychologie, geneeskunde en management denken zeer diepgaand beïnvloed.
Het Newtoniaanse denken gaat ervan uit dat ondernemingen een soort machines zijn die met zekerheid en voorspelbaarheid kunnen functioneren. Ze zijn stabiel en controleerbaar en kunnen het best zodanig worden aangestuurd dat risico’s en onevenwichtigheden worden vermeden. Macht en controle zijn cruciale kenmerken van het Newtoniaanse managementparadigma. Efficiëntie is een belangrijke kernwaarde. De Newtoniaanse machine bestaat uit afzonderlijke en vervangbare werkende onderdelen, die allemaal een eigen doel dienen. De machine zelf is gebouwd volgens een blauwdruk om een functie te vervullen. Newtoniaanse organisaties zijn aan regels gebonden, sluiten onvoorspelbare privé aspecten van het zelf uit, verdelen functies en structuren en bestaan geïsoleerd van hun omgeving.
Het denken binnen de kwantum fysica en de chaos- en complexiteitstheorie (ontdekt begin 20e eeuw) benadrukt het creatieve potentieel van onzekerheid. Kwantum betekent ‘geheel’ en gaat ervan uit dat alles energie is. Het gaat ervan uit dat creatieve systemen complex en sterk onderling verbonden zijn en dat we ze het best zelforganiserend kunnen laten functioneren, in dialoog met elkaar en hun omgeving. Ze zijn op hun best als ze zich ‘op de rand van de chaos’ bevinden, het punt van de maximale instabiliteit binnen een systeem dat de vrijheid biedt om te innoveren en de regels te herschrijven.
Dit is deel 2 uit een serie van 5 delen uit het e-book Power of Presence – leiderschap vanuit nu. Via onderstaande button kan je dit e-book in zijn geheel downloaden.
Download e-book