Op een bepaald niveau streven we allemaal in meer of mindere mate naar geluk. Maar wat is geluk en wanneer hebben we het bereikt? Die vraag laat zich voor iedereen verschillend beantwoorden. Vaak denken we dat we ons gelukkig voelen als we iets hebben waar we enorm naar verlangen. Het begint vaak bij de gedachte dat als ik die auto, dat huis, die kleren, man, vrouw of titel heb, ben ik gelukkig. Op dat moment is het object (zoals auto of huis) nog niet in ons bezit en verlangen we hiernaar. We zijn op dat moment nog afgesplitst van het begeerde object; ik als persoon hier en het object van verlangen daar.
Vereenzelvigen
Zolang we het begeerde object nog niet hebben, voelen we ons nog niet gelukkig. Als we dan vervolgens de auto of huis hebben, vallen we op dat moment samen met het object: we zijn één met de auto of huis; we zijn ver-één-zelvigd. Er is dan geen splitsing meer tussen het verlangen en het begeerde object en we voelen ons uiterst gelukkig. Vaak is dit van tijdelijke aard en dan begint de cirkel opnieuw: verlangen, streven en tijdelijke realisatie van geluk.
Tweeheid creëert lijden
Geluk laat zich dus meer omschrijven als het vereenzelvigen met een verlangen of gewenste situatie. Het effect hiervan is dat op het moment dat we niet samenvallen met onze verlangens, behoeften en wensen, we ons niet gelukkig voelen. Dit geldt ook voor onze relatie tot de wereld. Op het moment dat de wereld in overeenstemming is met onze waarden, normen, behoeften en wensen, voelen we ons gelukkig. En ja, we komen natuurlijk in de wereld vaak de situatie tegen dat deze hier niet geheel in overeenstemming mee is. Op dat moment voelen we ons ongelukkig, boos, verdrietig, niet voldaan en lijden we in meer of mindere mate. Dit omdat er een verschil is tussen onze binnenwereld en de buitenwereld (een twee-heid).
Dit fenomeen van ‘tweeheid’ versus ‘eenheid’ speelt zich ook af in onze binnenwereld. Als we een gevoel hebben wat we eigenlijk niet willen voelen bijv. onmacht, verdriet of onzekerheid, hebben we te maken met een interne strijd. Je voelt je verdrietig en dat wil je eigenlijk niet voelen; dus je gevoel is anders dan dat je wilt: tweeheid. En deze tweeheid zorgt voor een gevoel van lijden. Hoe komen we uit deze strijd en dit lijden?
Eenheid is voorbij denken en voelen
We komen hier niet met denken of voelen uit, want we kunnen niet iets op-lossen op het niveau waarop het ontstaat. Bovendien is ons denken en voelen geconditioneerd en daarmee duaal (tweeheid). De uitweg is pure aanwezigheid: één-worden met de ervaring en alle strijd loslaten. Volledige aanvaarding en niet doen, wat iets anders is dan niets doen.
Niet doen betekent alle neigingen of impulsen om te handelen niet doen en je nergens aan vast-houden. Rusten in alle openheid en helderheid zonder je bewust te zijn van openheid en helderheid. Deze vol-ledige (vol van leegte) aanvaarding is eenheid en er is dan geen spanning meer tussen hoe het is en hoe het zou moeten zijn. Je komt dan terecht in een gebied dat je niet kent en zich kenmerkt door rust, sereniteit, intense stilte en je voelt een intens geluk.
Wil jij het verschil tussen tweeheid en eenheid zelf ervaren? In het leiderschapsporgramma Power of Presence leren we de deelnemers om niet te doen en hierdoor af te stemmen op deze staat van eenheid.
Foto © Helene Kock
