Iedere leider kijkt naar de wereld door zijn eigen bril. Die bril — jouw referentiekader — bestaat uit ervaringen, overtuigingen, waarden en alles wat je onderweg hebt meegekregen. Vaak zó vanzelfsprekend, dat je niet eens merkt dat je door een bril kijkt.
Neem Peter. Peter is een leider die snel denkt en snel beslist. Hij is zeker van zijn zaak. Op vragen of dilemma’s heeft hij direct een antwoord. Goed of fout. Klopt of niet. Daar hoeft hij niet lang over na te denken. Waarom? Omdat hij alles beziet door zijn eigen, stevig verankerde referentiekader — en dat heeft hij nog nooit serieus onderzocht. Hij weet gewoon hoe het zit.
Niet gehoord of gezien
Voor Peter voelt dit als krachtig leiderschap. Maar zijn omgeving ervaart het heel anders. Zijn teamleden voelen zich niet gehoord of gezien. Ze merken dat hij geen vragen stelt, geen echte nieuwsgierigheid toont. Hij kijkt niet met hen mee, maar oordeelt vanuit zijn eigen denkkader. Hun ideeën krijgen weinig ruimte, hun zorgen worden snel weggewuifd. Daardoor trekken mensen zich terug, houden zich in of zoeken andere manieren om gehoord te worden — vaak indirect en frustrerend.
Het resultaat: stagnatie. De samenwerking stokt. Creativiteit neemt af. Er ontstaat afstand. Peter blijft ondertussen overtuigd van zijn eigen gelijk, terwijl het vertrouwen en eigenaarschap in zijn team langzaam weglekken.
Benut de rijkdom van perspectieven
Wat Peter niet beseft, is dat hij zijn referentiekader voortdurend projecteert op anderen. Hij verwacht dat zij de wereld net zo zien als hij. En als dat niet zo is, dan zijn ze ‘moeilijk’, ‘naïef’ of doet hij het af als weerstand. Hij mist daarmee de rijkdom van perspectieven die juist nodig is in complexe vraagstukken.
Leiderschap vandaag vraagt iets anders. Het vraagt bewustzijn van je eigen kijkrichting én de bereidheid om die actief te bevragen. Niet om alles los te laten, maar om ruimte te maken voor dialoog, gezamenlijk leren en gedeeld eigenaarschap.
Wil jij je bewustzijn verdiepen over jouw manier van kijken en de impact ervan op je omgeving? Doe mee aan Power of Presence, het leiderschapsprogramma voor wie bereid is het eigen referentiekader te onderzoeken. Meer weten?
