In het ontwikkelen van agile of wendbaar leiderschap worden nieuwe leiderschapscompetenties gevraagd. Het World Economic Forum (WEF) heeft het over future skills die we nodig hebben om effectief om te gaan met de vierde industriële revolutie.
In deze toekomstige vaardigheden staat complex problem solving op nummer 1 en zo zijn emotionele intelligentie en cognitieve flexibiliteit toegevoegd aan de top 10 meest kritische competenties in 2020 ten opzichte van 2015. Deze competenties omvatten en overstijgen de dominante focus op analytische vaardigheden waar lange tijd de nadruk op gelegen heeft.
Gecompliceerd versus complex
Eén van de nieuwe leiderschapscompetenties is het vermogen om adequaat met een complexe wereld om te gaan. Hierbij wordt o.a. in het Cynefin framework van David Snowden onderscheid gemaakt tussen een gecompliceerde en complexe wereld. Over de verschillen in werkelijkheid en leiderschapscompetenties, schreef ik eerder deze blog.
Effectief omgaan met een complexe wereld werd door Peter Robertson in zijn boek ‘Ontsnappen uit S-catraz, always change a winning team’ (2003) complexiteitsmaturiteit genoemd.
Complexiteitsmaturiteit
Complexiteitsmaturiteit of complexiteitsvolwassenheid is het vermogen om de complexiteit te respecteren, paradoxen niet uit de weg te gaan, dilemma’s te aanvaarden en niet terug te vallen op simplificaties door voor elk verschijnsel directe oorzaak- en gevolgrelaties te willen vinden.
Het gaat erom, samenhangen te kunnen zien en de onderlinge afhankelijkheden tussen de samenstellende delen te kunnen signaleren. Dit vermogen hangt samen met de mate waarin iemand:
- Open staat voor feedback vanuit de omgeving
- Eigen oordelen kan opschorten
- Eerst een ander wil begrijpen alvorens zelf begrepen te willen worden
- De eigen bijdrage kan zien als een onderdeel van een groter geheel
- Verbindingen kan leggen tussen mensen
- Inzicht heeft in eigen kracht en eigen zwakte
- Goed kan luisteren
- Zich kan ontwikkelen van “ik”-georiënteerd denken naar “wij”-georiënteerd denken
In veel organisaties wordt voor elke investering een goed onderbouwde business case gevraagd waarbij omzetvoorspellingen afgewogen worden tegen minimale risico’s. Hoe zien business cases eruit waarin de complexiteit volledig wordt gerespecteerd en recht gedaan wordt aan alle paradoxen en dilemma’s?
Trage vraag: Hoe complexiteitsmature ben jij?
Foto © Helene Kock
