Macht en tegenmacht
In de afgelopen weken is in de politiek en in de media veel gesproken en geschreven over een nieuwe bestuurscultuur. Gevleugelde woorden hierbij zijn macht en tegenmacht. Mooi om te zien dat precies alles al in deze twee woorden zit. Macht en tegenmacht (wat op zich ook macht is) kortom machtsstrijd, een strijd om macht! We zien hierin hoe de regering zich verhoudt ten opzichte van de Tweede Kamer en andersom. Ieder kijkt, denkt en spreekt vanuit zijn eigen perspectief, vanuit deze twee verschillende posities – macht en tegenmacht.
Alles is onlosmakelijk met elkaar verbonden
We kunnen ook uit de posities stappen en naar het geheel kijken. Dan zien we de samenhang tussen deze twee posities en dat de ene positie (macht) impliciet de andere positie (tegenmacht) oproept en creëert. De tegenmacht zit impliciet besloten in de machtspositie van de ander. Alles is onlosmakelijk met elkaar verbonden en iedere actie creëert een reactie.
Dat geldt voor alle niveaus en betrekkingen. We bevinden ons in een wereld vol van relaties waarin het één altijd in verbinding staat met het ander. We staan niet los van elkaar.
In deze tijd van corona ervaren we dit met elkaar ook letterlijk en figuurlijk aan den lijve. Een enkele besmetting ver weg, zorgt binnen no time voor een reeks van uiteenlopende reacties over de gehele wereld: ziekenhuizen overvol, meer aandacht voor zorg personeel, bedrijven die failliet gaan en andere die juist floreren, de strijd om de schaarste van de vaccins en de gevolgen voor de reismogelijkheden. Meer dan ooit ervaren we de samenhang der dingen. Het een staat niet los van het ander, sterker nog het één creëert het ander.
Teamcultuur; manager en team!
Ook in organisaties zien we dit gedachtegoed en deze dynamiek vaak weerspiegeld. Wie heeft het hier voor het zeggen en wie bepaalt wat we wel of niet gaan doen? Op een subtiel niveau ook een machtsstrijd.
Medewerkers praten over de ideeën van ‘het management’ waar zij het soms niet mee eens zijn. Ze hebben al zo vaak aangegeven dat het volgens hen anders kan en moet, maar het management luistert niet naar hen. Ze zijn moe geworden van het aangeven en hebben zich nu maar neergelegd bij wat het is en voeren alleen nog maar uit wat er van hen gevraagd wordt. Ze houden ook niet van de directieve leiderschapsstijl van de manager, maar ja dat verandert toch nooit. Ze kijken naar de manager en zijn leiderschapsstijl vanuit het perspectief alsof hij of zij los staat van het team.
Tegelijkertijd hoor ik van de manager dat de medewerkers geen eigenaarschap tonen, hun verantwoordelijkheid niet pakken, dat ze passief zijn, dat de medewerkers zich niet uit spreken of dat ze niet willen veranderen.
Ze spreken over het team alsof het los staat van henzelf of een aparte entiteit is waarmee ze geen verbinding hebben. Het is alsof zij de fotograaf zijn en het team staat op de foto. Alsof ze van een afstandje kijken en vanuit deze positie hun mening en waardeoordeel geven over wat er buiten hen afspeelt.
Leiderschapsstijl en teamcultuur
Ik vraag vaak: hoe lang geef je al leiding aan dit team en wat vertelt de cultuur van dit team over jouw (persoonlijk) leiderschap? Welke onderdelen van jouw persoonlijk leiderschap worden weerspiegeld dit team?
En aan het team vraag ik: welke leiderschapsstijl roepen jullie op door jullie gedrag of wat is de samenhang tussen leiderschapsstijl en cultuur binnen het team?
Beide interventies vertrekken vanuit de intentie om manager en team meer naar het perspectief te leiden van het grotere geheel en de onlosmakelijke samenhang te laten zien. Zodat ze zich bewust worden van waar zijzelf staan op de foto van de huidige en gewenste situatie.
Ik of jij wordt wij!
Pas op het moment dat we bewust kiezen om samen naar het geheel en de samenhang der dingen te kijken hebben we de eerste stap gezet. Hier verlaten we het perspectief van afgescheidenheid; ik of jij wordt wij!
Organisaties, afdelingen en teams zijn netwerken van relaties die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Vanuit dit inzicht en bredere perspectief kunnen manager en team samen de doelen en stappen definiëren die ze met elkaar willen zetten en kijken welke leiderschapsstijl hierin ondersteunt.
Het leiderschapsprogramma Power of Presence draait om dit soort inzichten. Je ontwikkelt meer zelfbewustzijn en krijgt inzicht in je eigen handelen en reacties en in die van anderen. Power of Presence helpt je jouw persoonlijke effectiviteit te vergroten en geeft een krachtige impuls aan je leiderschapskwaliteiten. Kijk bij het programma voor meer informatie.
